گزارش نشست تاریخ شفاهی

سخنران اول: جناب آقای دکتر سید محمدمهدی جعفری عضو هیئت علمی بخش ادبیات دانشگاه شیراز؛ از چهره‌های فرهنگی و ی کشور، که از دوران جوانی جزو مبارزان ی جریان‌های کشور بوده‌اند و سال‌های سال در زندان‌های رژیم پهلوی با مرحوم مهندس بازرگان و مرحوم آیت الله طالقانی و بزرگان دیگر هم‌رزم و هم‌سلولی بوده‌اند؛ جزو مهره‌های موثر نهضت آزادی آن زمان به شمار می‌روند؛ از نظر فرهنگی ایشان با قرآن و نهج البلاغه شناخته شده و جزو نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی بعد از انقلاب نیز بوده‌اند. ایشان سخنرانی خود را با جمله‌ای از امیرالمومنین آغاز نمودند که می‌فرمایند: درباره آنچه که می‌گویم خود ضامن درستی آن هستم و هرکس از حوادث گذشته آیینه‌ی عبرتی در مقابل خود بگیرد و از آن درس بیاموزد، تقوا از فرو افتادن او در شبهه‌ها جلوگیری می‌کند.»؛ یعنی تاریخ شفاهی و هر خاطره‌ای که گفته می‌شود باید درس تجربه‌ای باشد برای حال و ترسیم کردن راه آینده. استاد بخش ادبیات دانشگاه شیراز در این محوریت ادامه دادند که: تاریخ شفاهی برای آن است که ببینیم گذشته چگونه بوده و همچنین تجربیات خود را برای نسل حاضر و نسل‌های آینده بازگو کنیم، که آنها دچار اشتباه نشوند و به شبهه نیفتند.در ادامه مطالب خود را طی جواب سوال‌هایی نظیر:‌‌‌چرا انقلاب کردیم؟ چرا و چه زمینه‌ای وجود داشت که اصلاح دیگر ممکن نبود و نیاز به انجام شدن انقلاب بود؟طی جواب دادن به این موضوعات شرحی از دوران مشروطیت و بعد دوره‌ی رضا شاه و پس از آن درباره‌ی ملی شدن صنعت نفت به دست دادند؛ اینکه چون راه‌های اصلاح بسته شده بود، ما به ناچار به سوی انقلاب رفتیم و این شرایط زمان است که مشخص می‌کند که باید اصلاح انجام شود یا انقلاب صورت گیرد؛ اما اگر بشر خواستار انقلاب باشد باید زیر بنایش را آماده کرده باشد. در پایان جناب دکتر سخنرانی خود را با بیان قسمتی از خطبه ۱۹۱ نهج البلاغه در این مورد خاتمه دادند. 

 سخنران دوم: جناب آقای دکتر سپهری عضو هیئت علمی بخش ریاضیات دانشگاه شیراز؛ ایشان سخن خود را با خاطراتی از سال ۱۳۴۰ که عضو دانش آموزی جبهه‌ی ملی بودند آغاز کردند، هنوز نهضت آزادی با جبهه ملی به هم نپیوسته بودند. دکتر سپهری به خاطر گرایش مذهبی خود علاقه به همراهی با مهندس بازرگان داشتند. در همان احوال با نامه‌ای به مهندس بازرگان پیشنهاداتی درباره‌ی چگونگی بهتر شدن نهضت می‌نویسند.ایشان در سال ۱۳۴۶ در رشته‌ی ریاضی دانشگاه شیراز قبول شدند، همان سال اعتصاب کردند و دستگیر شدند؛ ۱۴ روز در دانشگاه شیراز در محاصره بودند و بعد از طرف رژیم شاه اسیر شدند. بعد از اخذ مدرک فوق لیسانس زندانی شده که مدتی را هم‌سلولی مرحوم دکتر شریعتی بودند.پس از آزادی که ممنوع التدریس شده بودند، در دانشگاه‌های دیگر اقدامی برای استخدام شدن کردند و به نتیجه نرسیدند؛ یک سال صبر کردند تا درخواستشان برای رفتن به سربازی قبول شود و سپس دکتر سپهری پس از خدمت سربازی در انتشاراتی در تهران مشغول به کار شدند.در مورد اواخر ۱۳۵۶ و اوایل ۱۳۵۷ که هنوز انقلاب نشده بود، سخنران خاطراتی را حول حکم امام رحمه الله علیه طی سر کار نرفتن مردم بازگو کردند. آن زمان در بین مردم انقلاب شده بود و شرایط در حال عوض شدن بود. دکتر سپهری در آخر مباحث خود را با مطالبی از حوادث اوایل انقلاب، در مورد عدم مشارکت آمریکا با ایران و انقلاب اسلامی به پایان رسانیدند. 

سخنران سوم: جناب آقای دکتر کاکایی عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه شیراز؛ سخنان خود را با بیان خاطراتی از جنگ شروع کردند و از آن پس در مورد دستاوردهای انقلاب اسلامی به صحبت پرداختند. سپس به جریانات فرهنگی انقلاب پرداختند که نسبت به قبل از انقلاب فرهنگ مردم دچار رشد و تغییر بزرگی شد. در ادامه‌ی مباحث خاطراتی در مورد اوایل انقلاب بازگو کردند و درباره‌ی عدم شم ی مردم قبل از انقلاب گفته شد که توسط امام رحمه الله علیه، مردم به بیداری ی رسیدند و بعد از انقلاب احساس مسؤلیت مردم بیشتر شد؛ در این باره به توضیح تاثیر رسانه‌ی رژیم پهلوی، بر رفتار اجتماعی مردم پرداختند؛ که مردم بیشتر به دنبال مسائل روزمره‌ی خود بودند و در امور ی وارد نمی‌شدند.ایشان همچنین افزودند که پس از انقلاب احساسات ملی درون مردم بیشتر شد، در زمینه‌های هنری و فرهنگی دستاوردهای عظیم حاصل شد که بخاطر تکیه امام رحمه الله علیه بر مردم؛ ملت ایران به نوعی استقلال برای تصمیمات مملکتی رسیدند. همچنین توجه امام رحمه الله علیه را نسبت به مسائل مذهبی و آزادی بازگو کردند.در آخر دکتر کاکایی به بحث‌هایی نظیر شعارهای انقلابی و کلمه‌ی استقلال اشاره کردند. این استقلال و مستقل بودن یعنی که ما تصمیمات کشوری را بدون سلطه‌ی خارجی انجام دهیم. نیز به آن مسئله پرداخته شد که بازیگران در جریانات ی ایران در قبل از انقلاب، خارجی بودند.