هویت باستانی ایرانیان در تاریخ معاصر
جناب آقای محمدسعید زنهاری دانشجوی دکتری ایران شناسی دانشگاه شهید بهشتی موضوع مورد بحث خود را این گونه آغاز کردند رویکردی که ایرانی ها به هویت باستانی خود در تاریخ معاصر داشتند دارای چه نقاط ضعف و چه نقاط قوتی بوده است. ایشان همچنین افزودند که بیشتر مبحث مورد بحث ایشان رویکرد های تاریخ نگارانه است. چرا که این رویکرد خیلی بهتر از دیگر رویکرد ها توانسته است هم هویت باستانی ایرانی ها را به آن ها بشناساند و هم اینکه در تقویت آن روحیه ملی که ایرانیان به دنبال آن بودند موفق تر عمل کند .
چکیده مباحث :
در تاریخ معاصر ایران همگام با شروع نخستین کاوش های باستان شناختی و شناخته شدن بسیاری از وجوه مبهم یا کمتر شناخته شده ی ایران باستان ایرانیان به هویت باستانی و دیرینه ی خویش پی برده و به دنبال آن بسیاری از روشن فکران ایرانی کوشیدند تا این گذشته ی کهن و میراث باستانی را به هم وطنان خود بشناسانند و از عصر ناصری که نخستین کاوش های باستان شناختی در شوش پرده از تمدن بزرگ باستانی ایران برداشت تاکنون چندین رویکرد به تمدن باستانی ایران شکل گرفته است که می‌توان این رویکرد ها را در دو دسته رویکردهای علمی و رویکردهای افراطی طبقه بندی کنیم رویکرد افراطی نیز دو جنبه دارد ؛ جنبه نخست تاریخ ایران پیش از اسلام را دوره ای آرمانی تلقی می‌کرد که با ورود اسلام به ایران به پایان رسید وجنبه دیگر در تقابل با این رویکرد در زمینه ای دیگر راه افراط را پیموده است و به تخریب هویت باستانی ملی و باستانی ایران پرداخته است . اما رویکرد علمی که از اواخر دوره ی قاجار شکل گرفت جریانی روشمند و منطقی و معتدل بود که می‌کوشید تاریخ ایران باستان را به مدد اسناد و شواهد موجود در پرتو شیوه های تاریخ نگاری مرسوم در جهان مورد بررسی و پژوهش قرار دهد که این رویکرد به زودی تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله سبک های دیگر تاریخ نگاری در غرب و همچنین مکاتب شرقی دارای انشعاباتی شد که هر کدام از آن ها با زاویه ای متفاوت به تاریخ ایران باستان نگریستند.
سخنران در طول صحبت های خود به چند پرسش بنیادی پاسخ دادند ؛ در تاریخ معاصر ایران پژوهشگران ایرانی چند رویکرد نسبت به تاریخ ایران باستان داشته اند؟ این رویکرد ها را در چه طیف هایی می‌توانیم به طور کلی قرار دهیم؟ هر کدام از این رویکرد ها متاثر از چه جریان علمی فرهنگی یا ی در ایران یا خارج از ایران بوده است؟ و. همچنین ایشان نقاط ضعف و قوت هر کدام از این رویکرد ها را برای شنوندگان بررسی کردند . در ادامه درباره اینکه خود پژوهشگران ایرانی در شناساندن تاریخ ایران باستان و در جریان تاریخ نگاری که ایران باستان را به جهانیان معرفی کرد ، چه نقشی داشتند .مطالب را ارائه دادندو سپس با بررسی آسیب شناسی این روند مشخص کردند که وضعیت کنونی مطالعات ایران باستان به چه صورت است و چه پیشنهاد ها و راه کارهایی را میشود برای بهتر شدن این روند ارائه دادند.
در دوره قاجار اولین متون کلاسیکی که در دوره ایران باستان نوشته شده بود ترجمه شد پیش از آن ترجمه های فرانسوی بنیان آشنایی ما با ایران باستان بود زیرا که فرانسوی ها در زمینه باستان شناسی و ترجمه متون کلاسیک موفق تر عمل کرده بودند از طرف دیگر بسیاری از روشنفکران ایرانی ابتدا به فرانسه و سپس به مناطق دیگر اروپا رفتند و نکته دیگر اینکه در کنار ترجمه آثار اندیشه های مترجمین فرانسوی هم وارد تاریخ نگاری ایران باستان شد که ایراداتی داشت.اما از آن پس مورخان ایرانی کتاب های خود را براساس بنیان های علمی نوشتند و با پشتوانه حس ملی گرایی خود شروع به نقد مورخان باستانی کردند و به دنبال آن سبک نوشتن تغییر کرد و مورخ صرفا مورخ درباری نبود ؛ در ضمن این نکته را نباید فراموش کنیم که انقلاب مشروطه و افکار برخواسته از آن در شناساندن تاریخ باستان به مردم نقش مهمی داشت ؛ از این زمان است که به مرور مورخان در کنار تاریخ ی وارد تاریخ اجتماعی ایران باستان می‌شوند . نکته دیگر اینکه در این دوران مورخان قاجاری به دلیل ترک بودن سسلسه حاکم و علاقه به نژاد ترک سعی می کردند نژاد ایرانیان باستان را ترک نژاد معرفی کنند لذا تاریخ باستان را تحریف می‌کردند .
در گذر از این دوره و رسیدن به دوره پهلوی در تاریخ نگاری ایران باستان از لحاظ کمی و کیفی با یک سیر صعودی روبرو می‌شویم و شاهد نقد پژوهش های اروپایی و آمریکایی ، ترجمه کتیبه های ایران باستان توسط خود ایرانیان و حضور ن در جریان تاربخ نگاری هستیم
جناب آقای محمدسعید زنهاری دانشجوی دکتری ایران شناسی دانشگاه شهید بهشتی موضوع مورد بحث خود را این گونه آغاز کردند رویکردی که ایرانی ها به هویت باستانی خود در تاریخ معاصر داشتند دارای چه نقاط ضعف و چه نقاط قوتی بوده است. ایشان همچنین افزودند که بیشتر مبحث مورد بحث ایشان رویکرد های تاریخ نگارانه است. چرا که این رویکرد خیلی بهتر از دیگر رویکرد ها توانسته است هم هویت باستانی ایرانی ها را به آن ها بشناساند و هم اینکه در تقویت آن روحیه ملی که ایرانیان به دنبال آن بودند موفق تر عمل کند .
چکیده مباحث :
در تاریخ معاصر ایران همگام با شروع نخستین کاوش های باستان شناختی و شناخته شدن بسیاری از وجوه مبهم یا کمتر شناخته شده ی ایران باستان ایرانیان به هویت باستانی و دیرینه ی خویش پی برده و به دنبال آن بسیاری از روشن فکران ایرانی کوشیدند تا این گذشته ی کهن و میراث باستانی را به هم وطنان خود بشناسانند و از عصر ناصری که نخستین کاوش های باستان شناختی در شوش پرده از تمدن بزرگ باستانی ایران برداشت تاکنون چندین رویکرد به تمدن باستانی ایران شکل گرفته است که می‌توان این رویکرد ها را در دو دسته رویکردهای علمی و رویکردهای افراطی طبقه بندی کنیم رویکرد افراطی نیز دو جنبه دارد ؛ جنبه نخست تاریخ ایران پیش از اسلام را دوره ای آرمانی تلقی می‌کرد که با ورود اسلام به ایران به پایان رسید وجنبه دیگر در تقابل با این رویکرد در زمینه ای دیگر راه افراط را پیموده است و به تخریب هویت باستانی ملی و باستانی ایران پرداخته است . اما رویکرد علمی که از اواخر دوره ی قاجار شکل گرفت جریانی روشمند و منطقی و معتدل بود که می‌کوشید تاریخ ایران باستان را به مدد اسناد و شواهد موجود در پرتو شیوه های تاریخ نگاری مرسوم در جهان مورد بررسی و پژوهش قرار دهد که این رویکرد به زودی تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله سبک های دیگر تاریخ نگاری در غرب و همچنین مکاتب شرقی دارای انشعاباتی شد که هر کدام از آن ها با زاویه ای متفاوت به تاریخ ایران باستان نگریستند.
سخنران در طول صحبت های خود به چند پرسش بنیادی پاسخ دادند ؛ در تاریخ معاصر ایران پژوهشگران ایرانی چند رویکرد نسبت به تاریخ ایران باستان داشته اند؟ این رویکرد ها را در چه طیف هایی می‌توانیم به طور کلی قرار دهیم؟ هر کدام از این رویکرد ها متاثر از چه جریان علمی فرهنگی یا ی در ایران یا خارج از ایران بوده است؟ و. همچنین ایشان نقاط ضعف و قوت هر کدام از این رویکرد ها را برای شنوندگان بررسی کردند . در ادامه درباره اینکه خود پژوهشگران ایرانی در شناساندن تاریخ ایران باستان و در جریان تاریخ نگاری که ایران باستان را به جهانیان معرفی کرد ، چه نقشی داشتند .مطالب را ارائه دادندو سپس با بررسی آسیب شناسی این روند مشخص کردند که وضعیت کنونی مطالعات ایران باستان به چه صورت است و چه پیشنهاد ها و راه کارهایی را میشود برای بهتر شدن این روند ارائه دادند.
در دوره قاجار اولین متون کلاسیکی که در دوره ایران باستان نوشته شده بود ترجمه شد پیش از آن ترجمه های فرانسوی بنیان آشنایی ما با ایران باستان بود زیرا که فرانسوی ها در زمینه باستان شناسی و ترجمه متون کلاسیک موفق تر عمل کرده بودند از طرف دیگر بسیاری از روشنفکران ایرانی ابتدا به فرانسه و سپس به مناطق دیگر اروپا رفتند و نکته دیگر اینکه در کنار ترجمه آثار اندیشه های مترجمین فرانسوی هم وارد تاریخ نگاری ایران باستان شد که ایراداتی داشت.اما از آن پس مورخان ایرانی کتاب های خود را براساس بنیان های علمی نوشتند و با پشتوانه حس ملی گرایی خود شروع به نقد مورخان باستانی کردند و به دنبال آن سبک نوشتن تغییر کرد و مورخ صرفا مورخ درباری نبود ؛ در ضمن این نکته را نباید فراموش کنیم که انقلاب مشروطه و افکار برخواسته از آن در شناساندن تاریخ باستان به مردم نقش مهمی داشت ؛ از این زمان است که به مرور مورخان در کنار تاریخ ی وارد تاریخ اجتماعی ایران باستان می‌شوند . نکته دیگر اینکه در این دوران مورخان قاجاری به دلیل ترک بودن سسلسه حاکم و علاقه به نژاد ترک سعی می کردند نژاد ایرانیان باستان را ترک نژاد معرفی کنند لذا تاریخ باستان را تحریف می‌کردند .
در گذر از این دوره و رسیدن به دوره پهلوی در تاریخ نگاری ایران باستان از لحاظ کمی و کیفی با یک سیر صعودی روبرو می‌شویم و شاهد نقد پژوهش های اروپایی و آمریکایی ، ترجمه کتیبه های ایران باستان توسط خود ایرانیان و حضور ن در جریان تاربخ نگاری هستیم
هفته میراث فرهنگی و روز جهانی موزه ها
تاریخ ,باستان ,رویکرد ,های , ,ها ,ایران باستان , ,این رویکرد ,هویت باستانی ,در تاریخ ,تاریخ ایران باستان ,نگاری ایران باستان ,تاریخ نگاری ایران ,هویت باستانی ایرانیان
درباره این سایت